Uroczystość Narodzenia Zbawiciela była obchodzona 25 grudnia już w epoce papieża Liberiusza w 354 roku.
Nie przypadkiem wybrano tę datę bardzo popularnego pogańskiego święta ludowego, kończącego obchody ku czci Saturna i w bliskości przesilenia zimowego. Było to bowiem święto Sol invictus, słońca niepokonanego, które stale na nowo jaśniało. Stało się ono zatem świętem „prawdziwego Słońca”. Narodzenie Pańskie jest momentem pojawienia się na świecie Boga, który stał się człowiekiem. Święto było celebrowane zarówno przez Kościół zachodni, jak i wschodni. Począwszy od V wieku wyobrażenie Bożego Narodzenia stało się obecne w sztuce zachodniej.
Znaki związane z Narodzeniem Pańskim
Płonąca świeca
Jest symbolem Chrystusa – Światłości świata. Zapala się ją w Wigilię wieczorem. Łatwo zauważyć ten motyw w iluminacjach ulic, domów i w świątecznych bożonarodzeniowych dekoracjach.
Kolęda
W tradycji polskiej oznacza przede wszystkim pieśń religijną, związaną tematycznie z narodzeniem Chrystusa. Obecnie na całym świecie znanych jest ponad pół tysiąca kolęd. Trzeba też pamiętać, że w języku polskim terminu „kolęda” używamy jako popularne określenie wizyty duszpasterskiej odbywającej się zwykle w okresie Narodzenia Pańskiego i połączonej z błogosławieństwem domu, mieszkania, rodziny.
Choinka
Chyba najbardziej kojarzy się z Bożym Narodzeniem (zwłaszcza dzieciom). Bożonarodzeniowe drzewko: świerk lub jodłę stawiamy i dekorujemy w Wigilię Narodzenia Pańskiego, a jego zapach wypełnia cały dom. Staramy się je tak zachować aż do końca okresu Narodzenia Pańskiego. Zielone drzewko symbolizuje drzewo życia, rosnące pośrodku raju, do którego Chrystus – Źródło wszelkiego życia – otwarł na ponownie dostęp. Znaczenie choinki pogłębiły także jej dekoracje. Im również nadawano głębszy sens. Na przykład umieszczone na niej świeczki (lampki) wskazywały na Chrystusa, który jest Światłością świata (zob. J 8, 12) świecącą w ciemnościach (zob. J 1, 5). Tak ozdobioną choinkę traktowano jako „drzewko światłości”. W XIX w. zaczęto na szczycie jodły umieszczać gwiazdę, która przypominała o gwieździe betlejemskiej. W zawieszonych jabłkach dopatrywano się biblijnego owocu z Raju, który skusił Adama i Ewę. W papierowych łańcuchach widziano zniewolenie grzechem.
Dzielenie się opłatkiem
Spożywanie wieczerzy wigilijnej rozpoczyna się od czytania słowa Bożego, wspólnej modlitwy i dzielenia się opłatkiem, czyli cienkim przaśnym (niekwaszonym) chlebem. Ten prosty gest zawiera w sobie bardzo głęboką symbolikę. Najpierw mówi nam o „byciu razem”. Zasiadamy do wspólnego stołu, aby świętować przyjście Pana Jezusa. Jednak bywa, że ludzie są poróżnieni i skłóceni ze sobą, nie bardzo mogą i nie chcą razem świętować. Wigilijna wspólnota stołu domaga się wzajemnego zrozumienia, wybaczenia, zgody, życzliwości. Przełamany biały opłatek jest pięknym znakiem wyrażającym właśnie miłość i jedność uczestników Wigilii. Znak ten wyraża również gotowość do poświęcenia się i służbę bliźnim. Łączy ze sobą ludzi nawet najbardziej poróżnionych. Dzieląc się opłatkiem składamy sobie głębokie płynące z serca życzenia. Sam opłatek przypomina nam o chlebie, który uważamy za dar Boży. Opłatek wigilijny dla chrześcijanina jest przede wszystkim nawiązaniem do potrzeby spożywania Chleba Eucharystycznego – Ciała naszego Pana Jezusa Chrystusa. On jest prawdziwym pokarmem na życie wieczne.
Wolne miejsce przy stole
Nakrycie przy wigilijnym stole dla niespodziewanego gościa. Zwyczaj ten łączymy również z naszą pamięcią o bliskich zmarłych, którzy może jeszcze niedawno byli razem z nami, zasiadali z nami do stołu, a teraz przeszli już do Domu Ojca. Jeśli dobrze rozejrzymy się wokół siebie, nietrudno zauważyć, że blisko są osoby samotne, opuszczone przez rodzinę, osoby, którym nie powodzi się najlepiej. Warto to wolne miejsce przy stole przeznaczyć właśnie dla nich, gdyż w taki wyjątkowy wieczór nikt nie powinien być sam.
Jasełka
W języku staropolskim oznaczają żłób, rodzaj drabinek stosowanych do dzisiaj, które służą do podawania siana bydłu lub koniom. Zimą stawia się je także w lasach, aby karmić zwierzynę. W takim żłóbku zostało złożone Dzieciątko Jezus zaraz po narodzinach. Jasełka są więc udramatyzowaniem, teatralnym przedstawieniem przyjścia na świat Chrystusa Pana. Nazwa „jasełka” wskazuje zatem na tematykę tych przedstawień. Ich okres rozpoczyna się w święto św. Szczepana i trwa do uroczystości Ofiarowania Pańskiego (2 lutego).
źrodła:
https://niezbednik.niedziela.pl/artykul/340/Uroczystosc-Narodzenia-Panskiego
https://trojca.eu/liturgia/rok-liturgiczny/boze_narodzenie