Boże Narodzenie
Boże Narodzenie to jedno z najważniejszych, zaraz po Wielkanocy, świąt chrześcijańskich. Wprowadzone zostało dla uczczenia tajemnicy narodzenia Jezusa Chrystusa.
Chrystus, Mesjasz Pan, przyjął ciało z Maryi Dziewicy.
Tę prawdę Kościół głosi nieprzerwanie od wieków. Wcielenie Syna Bożego, przyjęcie przez Niego ludzkiego ciała, ciągle pozostaje jedną z największych tajemnic naszej wiary. To właśnie fakt, że Syn samego Boga stał się człowiekiem, wyróżnia chrześcijaństwo od innych wielkich monoteistycznych religii.
Początki obchodów Bożego Narodzenia
W IV wieku dzięki edyktowi mediolańskiemu chrześcijaństwo przestało być religią prześladowaną. Cesarzowa Helena nakazała wzniesienie bazyliki Narodzenia Pańskiego w Betlejem – miejscu narodzenia Jezusa.
Pierwsze wzmianki o obchodach święta Bożego Narodzenia, dnia 25 grudnia, pochodzą z 356 roku. Dzień ten został wybrany celowo – jako przeciwwaga dla pogańskiego święta słońca i jako czas przesilenia zimowego i zwycięstwa światła nad ciemnością.
W średniowieczu święto Bożego Narodzenia było obchodzone niezwykle hucznie i wesoło. Dopiero od XVII wieku zaczęła się kształtować tradycja, jaką znamy do dziś – święta radosnego, ale też pełnego zadumy nad życiem, śmiercią i zbawieniem.
Wigilia
Słowo wigilia pochodzi od łacińskiego vigilia – czuwanie. Jest to dzień poprzedzający Boże Narodzenia a kończący okres Adwentu, przygotowujący wiernych na nadejście Pana Jezusa. Zgodnie z polską tradycją wieczerza wigilijna rozpoczyna się wraz z „pierwszą gwiazdką na niebie”, nawiązującą do gwiazdy betlejemskiej zwiastującej narodziny Jezusa.
Wieczerzę wigilijną, rozpoczyna się modlitwą – najczęściej czytaniem fragmentu ewangelii św. Łukasza dot. narodzin Jezusa.
Kolejno uczestnicy przełamują się opłatkiem, składając sobie życzenia. Jest to zwyczaj wywodzący się jeszcze z czasów starochrześcijańskich. Dziś ma wymiar symboliczny – dzielenie się opłatkiem oznacza otwarcie się na bliźniego, symboliczne oddanie drugiemu człowiekowi ostatniego kawałka chleba, jest symbolem miłości i pokoju.
Stół wigilijny ma odświętny wygląd – biały obrus a pod nim sianko, przypominające to ze żłóbka Jezusa. Potrawy w ten dzień są postne, jak tradycja nakazuje powinno być ich 12. Główną potrawą na wigilijnym stole powinna być ryba – ważny symbol starochrześcijański. Z greckiego ryba to “ICHTHYS„, co jest skrótem następujących słów: Jezos Christos Theu Hios Soter – Jezus Chrystus Syn Boga.
Zwyczajem jest też pozostawianie wolnego miejsca przy stole wigilijnym. Choć często mówi się, że jest to miejsce dla „wędrowca”, tak naprawdę jest to miejsce zostawiane na pamiątkę obecności Chrystusa, który przychodzi do ludzi w tym niezwykłym dniu. Miejsce może też symbolizować bliskich, którzy w wigilię muszą być z dala od rodzinnego domu, czy też tych którzy odeszli już do wieczności.
Msza święta w czasie Bożego Narodzenia
Pasterka to tradycyjna uroczysta msza święta odprawiana o północy w nocy 24/25 grudnia na pamiątkę oczekiwania i modlitwy pasterzy zmierzających do Betlejem.
Szopka vs choinka
Szopka jest odzwierciedleniem stajenki, której urodził się Pan Jezus.
Początek tworzenia szopek bożonarodzeniowych datuje się na lata 30. IV w., kiedy wspomniana już cesarzowa Helena, nakazała budowę marmurowego żłóbka w betlejemskiej grocie.
Kilkadziesiąt lat później do żłóbka dodano figury Maryi i Józefa oraz pasterzy. Powszechnie mówi się, że tradycja stawiania szopek wywodzi się od św. Franciszka z Asyżu., który to w XIII w. wybudował w miasteczku Greccio we Włoszech pierwszą żywą szopkę, by przybliżyć lokalnej ludności tajemnicę narodzin Jezusa.
Do dziś we Włoszech szopki są bardziej popularne od choinki i niejednokrotnie są przekazywane z pokolenia na pokolenie jako cenna pamiątka.
Choinka
Tradycja strojenia choinki jest znacznie młodsza niż tradycja szopek. Zwyczaj ten pochodzi z przełomu XVIII/XIX wieku z terenu Niemiec. Religia chrześcijańska przejęła tradycję choinki nadając jej duchowego wymiaru. Samo drzewko symbolizuje biblijne drzewo wiadomości dobra i zła.