09.11.2021
Dla wielu osób, które pielgrzymują do Rzymu, Bazylika św. Piotra na Watykanie jest najważniejszym obiektem sakralnym. Wielu uważa nawet, że jest ona najważniejszym kościołem. Nie jest to jednak prawdą. To Bazylika św. Jana na Lateranie jest kościołem katedralnym papieża. I to właśnie tutaj rezydowali papieże aż do momentu ich powrotu z Niewoli Awiniońskiej do Wiecznego Miasta. Bazylika laterańska odegrała doniosłą rolę w historii chrześcijaństwa i dlatego Kościół obchodzi specjalny dzień, upamiętniający moment jej poświęcenia. Bazylika ta należy do jednej z czterech Bazylik Większych w Rzymie. Nazwa tego miejsca pochodzi od nazwiska starożytnych posiadaczy tych ziem. Historia uczy, że cesarz Neron pod pozorem spisku zgładził Plantiusa Laterana i zagarnął jego pałac, który Konstantyn Wielki podarował później papieżowi św. Sylwestrowi I. Gdy w 313 r. cesarz Konstantyn Wielki wydał edykt pozwalający na oficjalne wyznawanie wiary chrześcijańskiej, kazał wybudować obok pałacu okazałą świątynię pod wezwaniem Chrystusa Zbawiciela, św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty. Stała się ona pierwszą katedrą Rzymu, a przylegający do niej pałac zaczął pełnić funkcję oficjalnej siedzibą papieży. Jej poświęcenia dokonał papież św. Sylwester I w dniu 9 listopada 324 r.
W ciągu kilku wieków panowało tu 161 papieży i odbyło się pięć soborów powszechnych.
Do dziś bazylika laterańska zachowuje swe wyjątkowe znaczenie. Swoimi rozmiarami jest jednak nieco mniejsza od Bazyliki św. Piotra i św. Pawła za Murami. W odróżnieniu do trzech pozostałych rzymskich kościołów patriarchalnych przysługuje jej tytuł arcybazyliki. Zgodnie z tradycją, każdy nowo wybrany papież udaje się do niej w uroczystej procesji. Nad wejściem do świątyni znajduje się łaciński napis, który informuje każdego, kto do niej wchodzi, o wadze tego miejsca:
Mater et Caput omnium Ecclesiarum Urbis et Orbis
co tłumaczy się jako: Matka i Głowa wszystkich kościołów Miasta i Świata. Wnętrze bazyliki jest podzielone kolumnami na pięć naw. Zadziwiający jest jej fronton, na którym znajduje się 15 potężnych figur u szczytu. Każda z nich ma 7 m wysokości. Wśród tych imponujących postaci pielgrzymi mogą dostrzec wizerunek Chrystusa, św. Jana Chrzciciela, św. Jana Apostoła i doktorów Kościoła. Do wnętrza świątyni prowadzi pięć potężnych wejść. W nawie głównej stoją także potężne posągi 12 Apostołów i ważniejszych proroków, a w nawach bocznych znajdują się nagrobki papieży. Za konfesją, baldachimem, który wznosi się nad ołtarzem głównym, gdzie tylko papież odprawia Mszę świętą, znajduje się bogate prezbiterium z tronem papieskim, który został wykonany z białego marmuru. .
Do bazyliki dobudowane jest baptysterium, czyli osobna kaplica z basenem, gdzie katechumenom udzielany był chrzest przez zanurzenie. Kaplica nosi imię Konstantyna, a w jej wnętrzu znajdują się obrazy przedstawiające żywot tego właśnie cesarza. Obok bazyliki znajduje się kolejna osobna kaplica często odwiedzana przez pielgrzymów. Została ona wybudowana na polecenie papieża Systusa V w 1589 r. W jej wnętrzu znajdują się „Święte Schody” (scala sancta). Według podania są to kamienne stopnie, po których Chrystus szedł na sąd do Piłata. Tradycja podaje, że zostały one przywiezione z Jerozolimy do Rzymu w roku 326 przez św. Helenę, matkę cesarza Konstantyna I. Te schody pobożni pątnicy tak wytarli kolanami, że powstały w nich głębokie wyżłobienia.